آموزش الکترونیک چیست ؟

یکی از رایج ترین عباراتی که اخیرا شاهد رواج گسترده آن در حوزه آموزش و پرورش هستیم عبارت آموزش الکترونیک است . براستی آموزش الکترونیک چیست ؟
هرنوع یادگیری، آموزش یا پرورش را، که با استفاده از فناوری‌های رایانه‌ای شناخته شده به‌خصوص فناوری‌های مبتنی بر شبکه‌ی اینترنت ارائه می‌گردد، آموزش الکترونیکی گفته می‌شود ( فالون و براون ، 2003، ترجمه ی باقری و حسین کوچک، 1383 ).
یادگیری الکترونیکی ( E- learning ) استفاده از فناوری‌های وب و اینترنت برای آفرینش تجارب آموزشی (هورتون، ترجمه خسرو مهدی پور عطایی، 1384)

انواع آموزش الکترونیکی

روش‌های آموزش الکترونیکی را می‌توان بر اساس میزان تفاوت آن‌ها با استراتژی‌های سنتی آموزش دسته‌بندی کرد. معمولاً آموزش‌های الکترونیکی، در کنار روش‌هایی نظیر آموزش توسط یک استاندارد راهنما، مطالعه‌ی فردی، استفاده از کتاب‌ها و ویدئو و ...، به‌عنوان بخش‌های یک سیستم جامع آموزش مطرح‌اند. بهره‌گیری از مجموعه‌ی این روش ها زمانی اتفاق می‌افتد که سازمان در حال حرکت از سیستم آموزش سنتی به آموزش الکترونیکی باشد. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که اتخاذ چنین رویکردی بهترین راه حل برای برآورده ساختن نیازهای آموزشی سازمان است. این روش رویکرد آموزش ترکیبی نامیده می شود( فالون و براون، به نقل از باقری و حسین کوچک، 1383 ).
آموزش الکترونیکی را میتوان به دو دسته‌ی عمده‌ی همزمان و غیرهمزمان تقسیم بندی کرد.
- آموزش الکترونیکی همزمان : از مدلی آموزشی استفاده می‌کند که در آن یک کلاس درس، دوره، سخنرانی یا جلساتی با استفاده از اینترنت برگزار می‌شوند. این نوع از آموزش به این دلیل همزمان نامیده می‌شود که در آن باید تمام شرکت کنندگان به طور همزمان حاضر باشند.
- آموزش الکترونیکی غیرهمزمان نسخه‌ی تحت شبکه آموزش‌های مبتنی بر رایانه است که عمدتاً از طریق لوح فشرده یا شبکه محلی سازمان ارائه می شوند. عموماً محتوای آموزشی از یک ِسرور تحت شبکه ارائه و در هنگام صدور تقاضا به رایانه‌ی یادگیرنده ارسال می‌شود( همان منبع ).

ابزار الکترونیکی تألیف محتوا در یادگیری الکترونیکی

سیستم مدیریت محتوای یادگیری( LCMS )

« ICD » سیستم محتوای یادگیری را به صورت سیستمی تعریف می‌کند که برای تولید، ذخیره کردن، ساخت و تحویل محتوای یادگیری الکترونیکی فردی به شکل « اشیای یادگیری » به‌کار رفته است( برنان، فنک و اندرسون، 2001 ) .
از نظر « ICD » ابزار ال‌سی‌ام‌اس‌ها (LCMS ) را در جهت تسهیل ارتباطات برای کلیه‌ی مخاطبین از طریق تجارب یادگیری مؤثر می‌توان به‌کار برد. نقاط قوت این ابزار به شرح زیر می‌باشد ( همان منبع).
1- یادگیری در زمینه‌ی خاص: ال‌سی‌ام‌اس(LCMS ) اشیای یادگیری را انتخاب می‌کند و آن‌ها را دریک سری قرار می‌دهد که به‌وسیله‌ی پرسشنامه، نقش شغلی ، تجربه قبلی و پیش‌آزمون یادگیرنده تعیین شده است. محتوای نمایش داده شده به یادگیرنده نیازهای فردی و اهداف سازمان را بازتاب می‌دهد و این اطمینان ایجاد می‌گردد که یادگیرنده وقت خود را برای یادگیری اطلاعات و مهارت‌هایی می‌گذارد که به آن‌ها نیاز دارد. یادگیرنده می تواند با انتخاب شیئ یادگیری یا یک سری اشیای یادگیری به مطلب یا مهارت‌هایی که در حقیت نیاز به دانش آن‌ها دارد، دست یابد و از بسیاری مطالب که به صورت خطی ارائه می‌شود و یادگیرنده هم‌اکنون آن‌ها را می‌داند، عبور نماید.
2- کاربرد برای آموزش مخاطبین متفاوت: یادگیری براین اساس شامل مخازن اشیای یادگیری است که این امکان را ایجاد می‌نماید تا اشیای خاص قابلیت کاربرد برای مخاطبین مختلف را داشته باشد. این کاربرد از طریق توسعه‌ی اشیای یادگیری و به اشتراک گذاردن آن مطابق با نیازهای یادگیرندگان مختلف صورت می‌گیرد.
3- مقاوم کردن محتوای الکترونیکی برای مقاصد آینده: یک سیستم مدیریت محتوای یادگیری می تواند به‌طور کارآمد محتوای یادگیری را برای انتشار آینده، توسعه و مدیریت کند. طراحان آموزشی و مؤلفان محتوای الکترونیکی به‌جای تولید یک درس جدید از ابتدای آن، بسیاری از اشیای یادگیری مشابه را به‌کار می‌برند و اشیای یادگیری نامربوط را حذف و اشیای یادگیری جدید را که به آن نیاز دارند جای‌گزین اشیای نامربوط می‌کنند و محتواهایی که نیاز به به‌هنگام کردن دارند را به‌هنگام می‌نمایند( همان منبع).

مؤلفه های ال‌سی‌ام‌اس‌ (LCMS ) عبارت‌اند از :
• تألیف/ نشر محتوا؛
• قابلیت کسب و وارد کردن دارایی‌های به شدت توسعه یافته؛
• دارا بودن یک مخزن یادگیری مرکزی ( مجموعه سؤال، کتابخانه‌ی مستندات مشترک )؛
• توسعه بخشی؛
• تعیین نوع و سابقه؛
• پشتیبانی فراداده‌ها / طبقه‌بندی؛
• پشتیبانی برای نشر شبکه، لوح فشرده، مطالب چاپی، شرایط ارائه‌ی مطالب به یادگیری الکترونیکی؛
• پشتیبانی استاندارد؛
• مدیریت فرایند توسعه؛
• رابط کاربر پویا( دینامیک)؛
• ابزار امور اجرایی یادگیرنده( ویکی‌پدیا، 2008).

به‌طور اجمالی ال‌سی‌ام‌اس‌ (LCMS ) ابزاری برای تألیف و کاربرد مجدّد یا تعین هدف مجدّد محتوا ( اشیای یادگیری تغییر یافته ) MLO و فضای مجازی برای تعامل یادگیرنده ( مانند مراکز گفت‌و‌گو و اتاق‌های چت ) فراهم می‌کند.
مسائلی که ال‌سی‌ام‌اس‌ (LCMS ) قادر به حلّ آن است، عبارت‌اند از:
• مدیریت مرکزی محتوای یادگیری یک سازمان برای پژوهش و بازیافت کارآمد؛
• افزایش تولید حول محورهای زمان توسعه‌ی سریع و متراکم؛
• افزایش تولید مدل ساخت، نگه‌داشت و انتشار/ تحویل محتوای یادگیری؛
• کاهش زمان کارآموزی و توسعه‌ی یادگیری با محتوای خصوصی( همان منبع).
لازم به ذکر است که سیستم‌های مدیریت محتوای یادگیری ال‌سی‌ام‌اس‌ (LCMS ) با سیستم‌های مدیریت یادگیری ( LMS ) به صورت مکمل عمل می نمایند. اطلاعات از این دو سیستم مبادله می‌شود، سرانجام نتیجه آن تجربه یادگیری غنی‌تر برای کاربرد جامع‌تر برای مسئولان یادگیری است. ال‌ام‌اس(LMS ) می‌تواند جوامع کاربر را مدیریت کند و راه‌اندازی اشیای مناسب، ذخیره و مدیریت شده به وسیله ال‌سی‌ام‌اس‌ (LCMS ) را برای هریک امکان پذیر ‌کند(.برنان، فنک و اندرسون، 2001).